काठमाडौं: संविधान संशोधनका विवादले पाँच वर्षसम्म राजनीति तताएको नेपालमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले संशोधन रोक्न सफल भएपछि यसको राजनीतिक परिणामले देउवाको नेतृत्वमा बनेको सत्ता गठबन्धन पल्टाउने आधार तयार गर्यो। संविधान संशोधन रोक्न ओलीले खेलेको भूमिकाले कांग्रेस-एमाले गठबन्धनको नयाँ समीकरण खडा भएको राजनीतिक विश्लेषणहरू बताउँछन्।
संविधान संशोधनको पृष्ठभूमि
संविधान जारी भएपछि मधेसवादी दलहरूले संशोधनका लागि निरन्तर दबाब दिइरहेका थिए। तर, २०७२ सालको संविधान जारी गर्ने मुख्य दलहरूमध्ये एमालेले संशोधनको विपक्षमा कडा अडान लियो। ओलीले संशोधनलाई पाँच वर्षसम्म रोक्न सफल हुँदै आफ्ना पार्टीका आधार मतदाताहरूको मन जितेका थिए।
त्यही समय, तत्कालीन सत्तारूढ दल कांग्रेसले मधेसवादी दलहरूसँग मिलेर संविधान संशोधनको प्रस्ताव अघि सारेको थियो। तर, एमालेलाई मन नपर्ने यस कदममा एमालेले तीव्र विरोध गर्दै कांग्रेसलाई कमजोर बनाउने रणनीति अख्तियार गर्यो।
कांग्रेस-एमाले गठबन्धनको कारण
एमाले र कांग्रेसबीचको गठबन्धन बनाउनुको मूल कारण राजनीतिमा नयाँ सन्तुलन सिर्जना गर्नु थियो। संविधान संशोधनको विषयमा मधेसवादी दलसँगको निकटताले कांग्रेसको भूमिकालाई कमजोर बनाएको देखिएपछि, कांग्रेसले आफ्नो पुरानो राजनीतिक सहयात्री एमालेसँग सहकार्यको रणनीति अपनायो।
कांग्रेस र एमालेको गठबन्धनका केही प्रमुख कारण:
संविधानको रक्षा: संविधान संशोधन टार्ने ओलीको अडानसँग कांग्रेसका केही नेताहरू सहमत देखिए।
राजनीतिक स्थिरता: गठबन्धनले दीर्घकालीन राजनीतिक स्थायित्व ल्याउन मद्दत गर्ने अपेक्षा।
मधेसवादी दलहरूको प्रभाव रोक्ने: मधेसवादी दलहरूले थप प्रभाव जमाउन सक्ने स्थिति रोक्न गठबन्धन गरिएको अनुमान।
गठबन्धनका राजनीतिक परिणामहरू
गठबन्धनले देउवाको नेतृत्वमा बनेको सत्ता गठबन्धनलाई कमजोर पार्दै नयाँ समीकरण खडा गर्यो। मधेसवादी दलहरूको असन्तुष्टिलाई दरकिनार गर्दै कांग्रेस र एमालेले आफ्नो वर्चस्व कायम राख्न खोजेका थिए। तर, यो गठबन्धनको दिगोपनाबारे प्रश्नहरू उठिरहेका छन्।
यस प्रकरणले नेपाली राजनीतिमा गठबन्धनको खेलले कोठे वार्ताबाट नीतिगत तहमा पुग्दा सधैं विवाद सिर्जना हुने गरेको देखाएको छ। अबको राजनीतिक परिदृश्यमा यो गठबन्धनले के कस्तो भूमिका खेल्छ भन्नेमा सबैको चासो रहेको छ।
प्रतिक्रिया