काठमाडौं: नेपालले पहिलोपटक पेट्रोलियम अन्वेषणको क्षेत्रमा ऐतिहासिक पाइला चालेको छ। खानी तथा भूगर्भ विभागका अनुसार दैलेखको भैरवी गाउँपालिका–१, जलजलेमाकुलमा ४,२ मिटर गहिराइसम्म ड्रिलिङ गरी नमुना (स्याम्पल) निकालिएको छ। विभागले यो उपलब्धिलाई ऐतिहासिक भनेको छ।
चिनियाँ जिओलोजिकल सर्वे कम्पनीले भौगर्भिक अध्ययन गरेको यो परियोजनामा सीएनपीसी इन्जिनियरिङले ड्रिलिङको काम सम्पन्न गरेको हो। सूचना अधिकारी नारायण बास्कोटाका अनुसार, नमुनालाई अब चीन पठाएर थप अध्ययन गरिनेछ। अन्वेषणका क्रममा संकलित नमुनाहरूले त्यहाँ प्राकृतिक ग्यासका संकेत देखाएका छन्।
पेट्रोलियम अन्वेषण: पछिल्लो प्रगति
नेपाल सरकारको चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ भित्र पेट्रोलियम अन्वेषण पूरा गर्ने लक्ष्य छ। २०७२ मा चीनसँग भएको सहमतिपछि २०७५ मा विस्तृत अन्वेषणको परियोजना स्वीकृत भएको थियो। दैलेख क्षेत्रमा २ अर्ब ४० करोड रुपैयाँको आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगमा यो परियोजना अघि बढाइएको हो।
परियोजनाका चरणहरू
अन्वेषणको पहिलो चरणमा भौगर्भिक सर्वेक्षण गरी ड्रिलिङको स्थान पहिचान गरिएको थियो। दोस्रो चरणमा ड्रिलिङ सम्पन्न भयो, र तेस्रो चरणमा सर्वे प्रतिवेदन तयार गरिनेछ। प्रतिवेदन २०२५ फेब्रुअरीसम्म उपलब्ध हुने अपेक्षा छ।
सम्भावना र अर्थतन्त्रमा प्रभाव
ड्रिलिङले दैलेख क्षेत्रमा प्राकृतिक ग्यासको भण्डार रहेको संकेत देखाएको छ। चीनमा हुने गुणस्तर परीक्षणपछि व्यवसायिक उत्पादन सम्भावना पुष्टि हुने छ। यदि व्यावसायिक उत्पादन सम्भव भयो भने अन्तर्राष्ट्रिय टेन्डर आह्वान गरी उत्पादक कम्पनीलाई चयन गरिनेछ।
नेपालले हाल सबै पेट्रोलियम पदार्थ आयात गर्नुपरेको अवस्थामा यो उपलब्धिले अर्थतन्त्रमा ठूलो प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।
लामो इतिहास
नेपालमा पेट्रोलियम अन्वेषणको प्रयास १९६० ताका नै सुरु भएको हो। दैलेखमा ड्रिलिङ गरेर भएको यो पहिलो अन्वेषण हो। सन् १९७८/७९ मा विश्व बैंकको सहयोगमा तराई र चुरे क्षेत्रमा सर्वे गरिएको थियो।
नेपाललाई १० वटा ब्लकमा विभाजन गरी पेट्रोलियम अन्वेषणको काम अघि बढाइएको छ। तर, सबैभन्दा बढी प्रगति दैलेख क्षेत्रमा भएको छ।
यो ऐतिहासिक प्रयासले नेपाललाई आत्मनिर्भर बनाउन सहयोग पुर्याउने र ऊर्जा क्षेत्रमा नयाँ सम्भावना खोल्ने विश्वास गरिएको छ।
प्रतिक्रिया