पाकिस्तानमा चिनियाँ नागरिकमाथिको निरन्तर आक्रमणका कारण चीन—पाकिस्तान आर्थिक करिडोरको भविष्यलाई खतरामा



कराँची— पाकिस्तानको सुरक्षा निकाय फेरि चिनियाँ नागरिकहरूलाई अतिवादी आक्रमणबाट बचाउन असफल भएको छ।

अक्टोबर ६ मा कराँचीको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलनजिकै भएको सवारीसाधनमा बोर्न इम्प्रोभाइज्ड एक्सप्लोसिभ डिभाइस आक्रमणमा दुई चिनियाँ नागरिकको मृत्यु भएको थियो भने एक जना घाइते भएका थिए। यसअघि पाकिस्तानमा चिनियाँ नागरिकलाई निशाना बनाउँदै आएको बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मी (बीएलए)ले उक्त आक्रमणको जिम्मेवारी लिएको थियो। यो घटना इस्लामाबादमा महत्वपूर्ण सांघाई सहयोग संगठन (एससीओ) शिखर सम्मेलनको पूर्वसन्ध्यामा र पाकिस्तानले नयाँ सैन्य अपरेशन, अज्म—इ—इस्तेहकाम (स्थिरताका लागि समाधान) सुरु गरेको तीन महिनापछि भएको हो।

बेइजिङबाट बारम्बार चेतावनी र बढ्दो दबाबको बाबजुद पाकिस्तानको सैन्य निकायले चिनियाँ नागरिकको सुरक्षालाई प्राथमिकता दिन सकेको छैन्। फलस्वरूप, चीनले भविष्यमा हुने आक्रमणहरू रोक्न र चीन—पाकिस्तान आर्थिक करिडोर (सीपीईसी)लाई अगाडि बढाउन पाकिस्तानको सुरक्षा क्षमतालाई लिएर चिन्तित छ। रिपोर्टहरूका अनुसार चीनले चिनियाँ परियोजनाहरू र पाकिस्तानमा नागरिकहरूलाई गस्ती गर्न एक ‘संयुक्त सुरक्षा कम्पनी’ गठनको लागि दबाब सिर्जना गर्न सक्ने देखिन्छ । यदि यो लागू भयो भने, यसले पाकिस्तानको सेनाको स्वतन्त्रतामा पूर्ण रूपमा सम्झौता गर्नेछ र देशमा चिनियाँ नियन्त्रणको विरूद्ध विद्रोह गर्ने समूहहरूसँग तनाव बढाउनेछ। यसले चिनियाँ कामदारहरू र पाकिस्तानमा चरमपन्थी समूहहरूद्वारा पूर्वाधारमा थप आक्रमणहरू पनि गर्न सक्छ।

यस्तो अवस्थामा पाकिस्तानमा आन्तरिक राजनीतिक र सुरक्षा अस्थिरताको बढ्दो जोखिमसँगै दुई देशबीचको द्विपक्षीय सम्बन्धमा दरार आउने देखिन्छ ।

आत्मघाती हमलाको लगत्तै, इस्लामावादमा चिनियाँ दूतावासले पाकिस्तानमा रहेका आफ्ना नागरिकहरूलाई बलुचिस्तान र खैबर पख्तुनख्वामा यात्रा नगर्न सल्लाह दियो, जहाँ चिनियाँ कर्मचारी र परियोजनाहरूलाई लक्षित गरी आक्रमणहरू बढेको देखिन्छ। यसबाहेक, चीनले आक्रमणपछि पाकिस्तानमा एक कार्यदल पठाएको छ र पाकिस्तानी अधिकारीहरूलाई सुरक्षा उपायहरू बढाउन र चिनियाँ नागरिक र परियोजनाहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न आग्रह गरेको छ।

यस वर्षको सुरुमा खैबर पख्तुनख्वामा आत्मघाती बम विष्फोटमा पाँच चिनियाँ कामदार र उनीहरूका स्थानीय ड्राइभरको मृत्यु भएपछि आफ्ना नागरिकहरूमाथिको आक्रमण रोक्न पाकिस्तान असफल भएकोमा चीन चिन्तित भएको छ।

उल्लेखनीय रूपमा, पाकिस्तानका अर्थमन्त्री मुहम्मद औरङ्गजेबले कराँची आत्मघाती हमलामा मारिएका चिनियाँ स्वतन्त्र उर्जा उत्पादक (आईपीपी) का इन्जिनियरहरू पाकिस्तान सरकारसँग जारी ऊर्जा ऋण पुनर्संरचना वार्ताको एक हिस्सा भएको दाबी गरे। पाकिस्तानले चिनियाँ आईपीपीहरूबाट करिब १६ अर्ब अमेरिकी डलरको ऊर्जा ऋण तिर्नका लागि विद्युतको मूल्य प्रति युनिट ४ रुपैयाँ घटाउन ५ वर्षको म्याद लिन खोजिरहेको छ। यद्यपि, भुक्तानी ढिलाइले पाकिस्तानको ऋण दायित्व थप १ दशमलव बिलियन अमेरिकी डलरले बढाउन सक्ने देखिन्छ। यसबाहेक, चीनले अब जुनमा सीपीईसीको दोस्रो चरणको घोषणा गरेर पाकिस्तानलाई दबाब दिएको छ। उदीयमान सुरक्षा अवस्था र घट्दै गएको अर्थतन्त्रले अर्बौ डलरको परियोजनाको प्रगतिमा सुस्तता आउने सम्भावना छ।

पाकिस्तानको सुरक्षा अवस्था यति नाजुक छ कि चिनियाँ प्रधानमन्त्री ली छियाङ र प्रधानमन्त्री शेहबाज शरीफ बलुचिस्तानको ग्वादरमा बहुचर्चित सीपीईसी—निर्मित अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको भर्चुअल रुपमा उद्घाटन गर्न बाध्य भए। तिनीहरूको शारीरिक रूपमा ग्वादर भ्रमण गर्न असमर्थताले बढ्दो सुरक्षा चिन्ता र बलुचिस्तान र पाकिस्तानका अन्य भागहरूमा चिनियाँ परियोजनाहरूको बढ्दो अलोकप्रियतालाई उजागर गर्दछ।

प्रकाशित मिति : १५ कार्तिक २०८१, बिहिबार  १० : २७ बजे