चीनले भूभागको नाम परिवर्तन गर्ने तयारीको बाबजुद तिब्बतले आफ्नो नक्सा पुनः रेखाङ्कन गर्दै

धर्मशाला— धर्मशालामा रहेको निर्वासित तिब्बती सरकारको केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनले ठाउँ र क्षेत्रको नाम परिवर्तन गर्ने चीनको रणनीतिको विरोध स्वरुप तिब्बतको नक्सा पुन रेखाङ्कन गर्ने योजना बनाएको छ ।

चिनियाँहरूले तिब्बतका प्रमुख स्थानहरूको नाम परिवर्तन गर्दै तिब्बती पहिचानलाई क्रमशः मेटाउने रणनीति लिएका छन्। नयाँ नाम प्रयोग भएपछि चिनियाँ पक्षले पुरानो तिब्बतलाई जनताले बिर्सने विश्वास लिएको छ ।

तर, निर्वासनमा रहेको तिब्बती सरकारले चीनको यो रणनीतिको समाधान खोजेको छ । निर्वासित तिब्बती सरकारको केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनले चीनको आक्रामकताको सामना गर्न ऐतिहासिक अभिलेखको आधारमा तिब्बतको नामसहित तिब्बतको नक्सा बनाउने योजना बनाएको छ ।

निर्वासित तिब्बती सरकारको केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनका अध्यक्ष पेन्पा छिरिङ सिक्योङले भने, ‘हामी तिब्बती नामसहितको नक्सा बनाउने तयारीमा छौं र यो सुरु हुन बाँकी छ, यो अझै डाफ्टको रुपमा रहेको छ। यसलाई विकास गर्न छ महिनादेखि एक वर्ष लाग्न सक्छ।’

तिब्बती समर्थकले पनि यो रणनीतिको प्रशंसा गरेका छन्। तिब्बती युवा कांग्रेसका अध्यक्ष गोम्पो धोन्डुपले धेरै वर्षदेखि चिनियाँ सरकारले आफ्नो प्रचारद्वारा विश्व समुदायलाई मूर्ख बनाउने प्रयास गरिरहेको बताए ।

‘धेरै वर्षदेखि, चिनियाँ सरकारले इतिहासको गलत अर्थ लगाउने प्रयास गरेको छ, तिनीहरूले आफ्नो प्रचारले विश्व समुदायलाई मूर्ख बनाउन खोजेका छन् तर यो हाम्रो लागि चिनियाँ प्रचारको प्रतिरोध गर्ने र सत्य र न्यायको लागि लड्ने समय हो। केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनले चिनियाँ आधारहीन दावी र हिमालय सीमानाका विभिन्न स्थान र क्षेत्रहरूको नाम परिवर्तन गर्ने उनीहरूको आक्रामक रणनीतिको विरोध गर्न नयाँ नक्सा ल्याउने योजना बनाएको छ त्यसैले म यो कदमको प्रशंसा गर्छु र आशा छ कि यो प्रतिरोध गर्नको लागि धेरै बलियो सन्देश हुनेछ।’ धोन्डुपले भने ।

तिब्बतको कार्टोग्राफिक इतिहास तिब्बतको नक्साबाट सुरु हुन्छ, जुन १७ औं र १८ औं शताब्दीमा जेसुइट मिसनरीहरू र यात्रीहरूबाट प्राप्त जानकारीको आधारमा पश्चिमी देशहरूले प्रकाशित गरेको थियो।

सन् १९१४ को शिमला महासन्धिसम्म तिब्बतको नक्साङ्कन ब्रिटिश र चिनियाँहरूले पहिलो पटक प्रकाशित गरेको थियो, जसमा गादेन फोड्रङ सरकारले पहिलो पटक तिब्बती क्षेत्रहरूको सीमाङ्कनमा सहभागी हुने प्रयास गरेको थियो।

यद्यपि, विभिन्न संस्था र व्यक्तिहरूले तिब्बतको नक्सालाई मानकीकरण गर्न धेरै प्रयास गरेका थिए ।

अमेरिकी कांग्रेसले हालै पारित गरेको तिब्बत सम्बन्धि ऐनले पनि तिब्बती स्वतन्त्रता आन्दोलनको लागि आशा जगाएको छ। चीनले इतिहास परिवर्तन गरेर सभ्यतालाई मेटाउन नसक्ने तिब्बतीहरू दाबी छ ।