निर्वासनमा रहेको पूर्वी तुकिस्तानको सरकारद्वारा चीन भ्रमणको क्रममा टर्कीका विदेशमन्त्रीको दिएको अभिव्यक्तिको निन्दा

वासिङ्टन— निर्वासनमा रहेको पूर्वी तुर्किस्तान सरकार (ईटीजीई) ले चीनले कब्जा गरेको पूर्वी तुर्किस्तानको भ्रमणको क्रममा टर्कीका विदेश मन्त्री हाकान फिदानले दिएको अभिव्यक्तिकाो निन्दा गरेको छ। यस विषयमा प्रतिक्रिया दिँदै, ईटीजीई र पूर्वी तुर्किस्तान राष्ट्रिय आन्दोलनका व्यक्तिहरूले वाशिंगटनडीसीमा रहेको टर्कीस दूतावास बाहिर विरोध प्रदर्शन गरेका छन् ।

विज्ञप्तिमा वास्ट तुर्किस्तान सुरुमा एक स्वतन्त्र देश थियो, र १९४९ मा चीन द्वारा अतिक्रमण गरिएको थियो। देशले यद्यपि, देशले अझै पनि टर्कीका मानिसहरूसँग संस्कृति, जातीय, धर्म र भाषाविज्ञानको गहिरो सम्बन्ध राख्दछन्। सन् १९९६ देखि टर्किले पूर्वी तुर्किस्तानको स्वतन्त्रता आन्दोलनलाई दबाउन चीनसँग सक्रिय रूपमा काम गरेका थियो। सन् १९९६ को चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको शीर्ष गोप्य दस्तावेज नम्बर ७ ले पूर्वी तुर्किस्तानको स्वतन्त्रताको सङ्घर्षलाई दबाउन टर्किसँग काम गर्ने रणनीतिक खाका प्रस्तुत गरेको थियो।

टर्किले हजारौं उइगरहरूलाई सिरियामा स्थानान्तरण गर्ने सहयोग गरेको छ । उइघुर समुदाय विरुद्ध नरसंहारका अन्य अत्याचारहरूमा सामूहिक नजरबन्द, यातना, जबरजस्ती नसबंदी, र यातना शिविर र जबरजस्ती श्रम शिविरहरूमा दासत्व समावेश छ। तर, अन्तर्राष्ट्रिय निन्दा र दबाबको बाबजुद चीनले पूर्वी तुर्किस्तानका उइघुर समुदायमाथि आतंकवादविरुद्धको भेषमा निरन्तर नरसंहार र अत्याचार गर्दै आएको छ।

आफ्नो भ्रमणको क्रममा, फिदानले हालै पूर्वी तुर्किस्तानको भ्रमण गरेका चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका शीर्ष सुरक्षा र गुप्तचर प्रमुख चेन वेनकिङसँग पनि भेट गरे र प्रतिआतंकवादको विरुद्ध नरसंहारलाई निरन्तरता दिन आह्वान गरेका छन्। यस छलफलले चीनको नरसंहार नीतिहरूसँग टर्कीको पङ्क्तिबद्धताको चिन्ताजनक हदलाई जोड दिएको छ ।

यसबाहेक, टर्कीका विदेश मन्त्री फिदानको चीनसँग सुरक्षा सहयोगलाई गहिरो बनाउने प्रतिबद्धता, होलोकास्ट पछिको सबैभन्दा ठूलो नरसंहारको लागि जिम्मेवार शासनले पूर्वी तुर्किस्तान र उइघुरहरूका लागि गम्भीर खतरा खडा गरेको छ।