जम्मू कश्मीरमा अनुच्छेद ३७० खारेजी पछि देखिएको रूपान्तरण, दुर्गम गाउँ-गाउँमा पूर्वाधार विकास



श्रीनगर— जम्मू र कश्मीरले ५ अगस्त, २०२३ मा अनुच्छेद ३७० को खारेजी भएको दिनको सम्झनामा चौथो वार्षिकोत्सव मनाउने तयारी गरेको छ।

यो चार वर्षमा केन्द्र शासित प्रदेशमा राम्रो सडक निर्माण गर्ने प्रयासमा असाधारण सफलता हासिल गरेको जम्मु कश्मीर प्रशासनले गर्वका साथ दावी गरेको छ। विगत चार वर्षभित्र जम्मू–कश्मीरमा सडक, पुल निर्माणमा छलाङ मारेको छ ।

वर्षौंदेखि गाउँमा निर्माणाधीन सडक, जसलाई खन्न सुरुगरेपछि अलपत्र पारिएको बाटो यो अवधिमा कालोपत्र भएको छ । जम्मु कश्मीरका प्राय जसो सबै जिल्लाहरूमा कालो पत्रे गरिएका सडक सञ्जालले छोएको छ ।

प्रधानमन्त्री विकास प्याकेज (पीएमडीपी_ अन्तर्गत जम्मू कश्मीरमा सडक, विद्युत, स्वास्थ्य, शिक्षा, पर्यटन, कृषि, सीप विकास जस्ता विभिन्न क्षेत्रहरूमा ५८,४७७ करोड भारतीय रुपैयाँका ५३ परियोजनाहरू लागू भइरहेका छन् ।

सडक निर्माणको गति ६ दशममलव ५४ किमी प्रति दिन २० दशमलव ६ किलोमिटर पुगेको छ। जम्मू कश्मीरमा सडकको कुल लम्बाइ ४६ हजार १४१ किलोमिटर पुगेको छ। सडकको कालो टपिङको बढ्दो गति र बढ्दो सडकको लम्बाइले विगत चार वर्षमा जम्मु र कश्मीर कति तीव्र गतिमा अघि बढेको छ भन्ने देखाउँछ।

तथ्याङ्कअनुसार जम्मू–कश्मीरमा सडकको लम्बाइ झण्डै ४६ हजार १४१ किलोमिटर बढेको छ र पीच भएको सडकको प्रतिशत २०१९ मा ६६ प्रतिशतको तुलनामा ७८ प्रतिशत पुगेको छ। खाल्डाखुल्डीमुक्त सडक कार्यक्रम अन्तर्गत ५ हजार ९ सय किलोमिटरको लक्ष्य राखिएको थियो । जसमध्ये हालसम्म ४ हजार ९ सय किलोमिटर सम्पन्न भएको छ ।

संघ प्रशासित जम्मू–कश्मीर फेरि एक पटक प्रधानमन्त्री ग्राम सडक योजना अन्तर्गत वार्षिक रूपमा निर्माण हुने सडक लम्बाइको लागि राष्ट्रिय स्तरमा शीर्ष तीनमा परेको छ । सन् २०२१—२२ मा सडक लम्बाइको ३ हजार २८४ किलोमिटर निर्माण गरेको रूपमा समावेश गरिएको छ।

एक वर्षमा ४२७ योजना कार्यान्वयन गरी ११४ नगरपालिकालाई सडक सञ्जालबाट जोडिएको छ । जम्मू र कश्मीरले २०१९—२० को श्रेणीको रूपमा २०१९ देखि हरेक वर्ष सडक लम्बाइ निर्माणको लागि आफ्नो कार्यसम्पादन सुधार गर्न जारी राखेको छ।

सन् २०११ को जनगणना अनुसार हजार भन्दा बढी जनसंख्या भएका सबै बस्तीहरूलाई सडक जडान प्रदान गरिएको छ। २०२२—२३ सम्ममा ५०० जनसङ्ख्या भएका बस्तीहरूलाई सडक सञ्जाल उपलब्ध गराउने काम पनि भइरहेको छ।सार्वजनिक निर्माण विभागले विगत चार वर्षहरूमा व्यापक सुधारहरू देखेको छ ।

केन्द्रीय सरकारको सार्वजनिक गुनासो निवारण र निगरानी प्रणालीमा ३२ गुनासोहरू सम्बोधन गरिएको थियो । एक अनलाइन प्लेटफर्म चौबीसै घण्टा नागरिकहरूका लागि उनीहरूको गुनासोहरू दर्ता गर्न उपलब्ध छ। ७० वर्षदेखि जम्मू कश्मीरमा उचित सडक थिएन र जडान पनि थिएन । यो दुर्भाग्यपूर्ण तर सत्य हो कि जम्मूकश्मीर ७० वर्षसम्म उचित सडक जडानविहीन थियो।

श्रीनगरदेखि जम्मूसम्मको ३०० किलोमिटरको दूरी पार गर्न १२ देखि १४ घण्टा लाग्छ र यसको विपरीत श्रीनगर—जम्मु राष्ट्रिय राजमार्ग पछिल्लो चार वर्षमा स्तरोन्नति भएको छ र अहिले दुई राजधानीबीचको यात्रामा ६ देखि ७ घण्टा मात्र लाग्छ।

पुराना वा अधुरा रहेका धेरै विकास आयोजनाहरु यथार्थमा परिणत भएका छन् र आगामी केही वर्षमा अरु धेरै निर्माण हुने सम्भावना देखिएको छ । जम्मू—कश्मीरको देशको अन्य भागसँगको कनेक्टिभिटीको समस्यालाई सदाका लागि समाधान गरिनुपर्छ। पछिल्लो तीन वर्षमा जम्मु कश्मीर देशको अन्य भाग जस्तै बनेको छ । ५ अगस्ट २०१९ पछि, जम्मू र कश्मीर सबै भन्दा राम्रो सम्भावित कनेक्टिभिटीतर्फ अघि बढिरहेको छ।

प्रकाशित मिति : २२ श्रावण २०८०, सोमबार  ९ : २४ बजे